Αυτές οι ημέρες είναι λίγο σκοτεινές, ο καιρός είναι μουντός και κρύος, ανάβουμε το τζάκι και ντυνόμαστε με γάντια και σκούφους στις μετακινήσεις μας. Τα κορίτσια αναρωτιούνται συνεχώς πότε θα χιονίσει και αν θα πάρουμε τα βουνά όταν συμβεί αυτό. Η καρδιά μου τρέμει. Θέλω να χιονίσει αλλά το ελληνικό ταμπεραμέντο μου ως μάνα σε συνδυασμό με εκείνη την παλιά πνευμονία με κάνουν να νιώθω αμήχανα.

Και μετά σκέφτομαι ότι υπάρχει μια σουηδική παροιμία που λέει «δεν υπάρχει κακός καιρός, μόνο ακατάλληλα ρούχα».

Παρά το παγωμένο σκηνικό, τους μεγάλους χειμώνες και τον σκοτεινό ορίζοντα, το σκανδιναβικό lifestyle με ελκύει αφάνταστα. Δεν θα μπορούσα, λοιπόν, να αντισταθώ στον ευφάνταστο τίτλο του βιβλίου που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα «Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο«.

Γραμμένο από μια Αμερικανίδα μητέρα που παντρεύτηκε έναν Δανό και μια Δανή ψυχοθεραπεύτρια με δυο παιδιά, αυτό το βιβλίο συμπυκνώνει στις περίπου 200 σελίδες του όλα τα μυστικά της δανέζικης ανατροφής των παιδιών. Και ενώ έχω διαβάσει αρκετά βιβλία και άρθρα που δίνουν συμβουλές, εδώ, έκπληκτη, πήρα μολυβάκι και άρχισα να υπογραμμίζω.

Με εντυπωσίασε η έννοια της θετικής αναπλαισίωσης, της αλλαγής διατύπωσης και του διαχωρισμού των πράξεων από το άτομο. Κατά τους Δανούς, όλα τα παιδιά γεννιούνται «καλά» και οι ταμπέλες που θα τους συνοδεύσουν στο μέλλον θα πρέπει να έχουν μόνο θετική χροιά. Θα πρέπει πάντα να υπογραμμίζουμε τις θετικές πτυχές των ανθρώπων και των καταστάσεων και να ξαναγράφουμε το σενάριο από την αρχή. Να θέλουμε να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα γνωστά σε όλους μας terrible twos, στην Δανία αποκαλούνται «τα χρόνια των ορίων«. Και είναι εντελώς διαφορετική και η προσέγγιση αυτής της ηλικίας. Τα παιδιά εξερευνούν τη ζωή και δοκιμάζουν τα όριά τους και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Και σίγουρα αλλάζει την ψυχολογία και τον τρόπο αντιμετώπισης.

Μου άνοιξε τα μάτια η προτροπή για εστίαση στο έργο και όχι στον υπερβολικό έπαινο του παιδιού. Για παράδειγμα, μια ζωγραφιά δεν είναι πάντα «καταπληκτική» και το παιδί μας δεν είναι «ο καλύτερος ζωγράφος του κόσμου». Η αντίδρασή μας θα συνοδεύεται με ερωτήσεις «τι είναι;», «τι σκεφτόσουν όταν το ζωγράφισες;«, «γιατί χρησιμοποίησες αυτά τα χρώματα;«.

Μετά, είναι κάποια πράγματα που διάβασα και ένιωσα καλά γιατί επιβεβαίωσαν μέσα μου ότι είμαι σε καλό δρόμο σαν μαμά. Οι Δανοί γονείς καταναλώνουν πολύ χρόνο και ενέργεια για να αποφύγουν τα δυσάρεστα σενάρια και όχι στην τιμωρία αυτών που τα δημιουργούν. Αυτό για μένα στην αρχή ήταν πολύ εξουθενωτικό αλλά στη συνέχεια νομίζω ότι έχω καταφέρει να κάνω έξυπνους ελιγμούς.

Από την άλλη, πολλοί με ρωτάνε πως και δεν φωνάζω στα παιδιά μου συχνά ή γιατί δεν τα μαλώνω σχεδόν ποτέ. Προσπαθώ να κάνω αυτό που διάβασα στο βιβλίο: προσπαθώ να παραμείνω ήρεμη και να μην χάσω τον έλεγχο του εαυτού μου. Πως να διδάξεις τον αυτοέλεγχο, αν δεν τον έχεις εσύ ο ίδιος; Οι Δανοί αντικαθιστούν τις φωνές, τους καβγάδες και τα τελεσίγραφα με σταθερότητα και καλοσύνη.

Και υπάρχει μία λέξη η οποία αναφέρεται παντού από γονείς τον τελευταίο καιρό, η λέξη «χειριστικός», ήρθε αυτό το βιβλίο να μου δείξει γιατί κάτι κλοτσάει μέσα μου κάθε φορά που την ακούω. Αν βλέπεις τα παιδιά σου ως άτακτα και χειριστικά όντα, τηρείς ανάλογη στάση απέναντι τους.

«Είναι πολύ πιο εύκολο να έχει κανείς υπομονή, όταν βλέπει τις καλές προθέσεις και την καλοσύνη σε ένα κατά τα άλλα ενοχλητικό παιδί.»

Και μετά είναι το hygge. Αυτή η οικογενειακή συντροφικότητα όπου προτεραιότητα έχει το εμείς ως οικογένεια και η συνειδητή προσπάθεια να απολαύσουμε την παρέα του άλλου. Τα αναμμένα κεριά βοηθούν πολύ σε αυτό.

(Για χρόνια πολλά, ανάβω κεράκια και ρεσώ στο σπίτι ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Αλλάζουν την ατμόσφαιρα του σπιτιού και αυτό είναι εμφανές και στη συμπεριφορά μας. Είναι αυτό το cozy που δεν συγκρίνεται με τίποτα. Όμως δεν καίγονται όλα τα κεριά το ίδιο, μερικά λιώνουν άσχημα, αφήνουν υπολείμματα, η φλόγα τρεμοπαίζει, το φιτίλι βουλιάζει στη λιωμένη παραφίνη. Όλα τα κεριά θα καούν στο τέλος, όλα τα παιδιά θα ζήσουν τη ζωή τους. Όμως, το πως θα είναι αυτή η πορεία, αν θα έχει περιττά δράματα ή ψυχική ανθεκτικότητα, αν θα περιλαμβάνει ήρεμες οικογενειακές αναμνήσεις ή κόκκινες γραμμές, σε αυτό μπορούμε να βάλουμε το χεράκι μας. )

Το αγάπησα το βιβλίο. Τώρα μένει το ταξίδι στην Κοπεγχάγη.

Μπορείτε να το βρείτε εδώ.

P.S. Ο πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου είναι The Danish Way of Parenting και για κάποιο λόγο ενώ έγραφα αυτό το κείμενο σιγοτραγουδούσα το My Way του Frank Sinatra.

το κείμενο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2018 στο προσωπικό μου blog