Κάτω από την επιφάνεια της γης, μια επική εξερεύνηση ξεκινά.

Η Υπογαία του Robert Macfarlane που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο έχει τέσσερις διαφορετικές σημασίες για εμένα.

Είναι το πρώτο μου e-book.

Ναι είναι πράγματι, το πρώτο μου ηλεκτρονικό βιβλίο και η εμπειρία so far είναι ενδιαφέρουσα. Και μόνο το γεγονός ότι έχεις το δικαίωμα να επηρεάσεις την σελιδοποίηση, την γραμματοσειρά (μερικά βιβλία με έχουν χάσει από αναγνώστη και μόνο για αυτό) και γενικά το προσαρμόζεις στα μέτρα σου είναι εκπληκτικό. Το καλύτερο κομμάτι, όμως, είναι συγχρόνως με την αγορά έχεις ήδη το βιβλίο στα χέρια σου. Αγοράζεις και ξεκινάς το διάβασμα. Μπορείς να το διαβάσεις στο κινητό (ιδανικά αν έχει μεγάλη οθόνη), στο tablet (εκεί το διάβασα εγώ) ή και στον υπολογιστή. Θα χρειαστεί να κατεβάσεις μια εφαρμογή ανάγνωσης e-books (εγώ, τυχαία επέλεξα το Pocketbook reader) και να ανοίξεις το βιβλίο εκεί. Εντάξει, τίποτα δεν συγκρίνεται με το να γυρνάς τις χάρτινες σελίδες, ούτε να τσαλακώνεις την πάνω γωνία για σελιδοδείκτη, αλλά αν έχεις σκοπό να πας διακοπές ή να κουβαλάς κάθε μέρα στη διαδρομή για τη δουλειά το βιβλίο σου, έχεις ελαφρύνει σημαντικά το βάρος της τσάντας σου και των αποσκευών σου. Α! ξέχασα και το σημαντικότερο! Είναι και φθηνότερο.

Έχει ένα από τα εντυπωσιακότερα εξώφυλλα που έχω δει.

Την Υπογαία την φλέρταρα από τότε που είχα δει το εξώφυλλό της, στον λογαριασμό των εκδόσεων Μεταίχμιο στο Instagram. Είναι φιλοτεχνημένο από τον Stanley Donwood (ο οποίος σχεδιάζει εξώφυλλα δίσκων των Radiohead στον ελεύθερο χρόνο του) και πρόκειται για προϋπάρχον έργο τέχνης από το 2013 με το όνομα «Lether». Αν πιστεύετε κι εσείς ότι η εικόνα μοιάζει με έναν τεράστιο ήλιο που ανατέλλει στο τέλος μιας βυθισμένης λωρίδας, μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη σχέση του συγγραφέα με τον καλλιτέχνης και το πως επέλεξε αυτό το έργο για το εξώφυλλο του βιβλίου του εδώ.

Είναι ένα non-fiction βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης, ένα είδος που ποτέ, μα ποτέ δεν πίστευα ότι θα βάλω στη reading list μου.

Η Υπογαία είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά, ζωντανά, προκλητικά, υπέροχα, πλούσια και σύνθετα βιβλία που έχω διαβάσει εδώ και καιρό. Το υπόγειο ταξίδι του Robert Macfarlane διασχίζει την Ευρώπη εξερευνώντας «υπόκοσμα» τοπία, φυσικά και κατασκευασμένα από τον άνθρωπο. Με μια σειρά ταξιδιών στην Υπογαία, παίρνει τον αναγνώστη μαζί του στα κρυμμένα υπόγεια νερά στην Ιταλία, εξερευνά σπήλαια στην Γροιλανδία και παλαιολιθικές τοποθεσίες στην Σκανδιναβία και την Αγγλία. Κάνει ανακαλύψεις σε ορυχεία αλατιού και στις παρισινές κατακόμβες.

Το αποτέλεσμα για εμένα ήταν απροσδόκητο. Ξεκίνησα δειλά να διαβάζω αυτό το βιβλίο, περιμένοντας ένα επιστημονικό σύγγραμα αλλά βρέθηκα να διαβάζω ένα συναρπαστικό συνδυασμό επιστημονικής γνώσης, ποιητικής γραφής, περιβαλλοντικού ακτιβισμού.

Μετά την ανάγνωσή του, δεν θα σκεφτώ, ποτέ ξανά, με τον ίδιο τρόπο τη γη που βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας.

Με την Υπογαία μεταφέρθηκα στα πιο απομακρυσμένα μέρη της γης, σε τοποθεσίες που δεν θα επισκεφτώ ποτέ και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είχα σκεφτεί ποτέ ότι υπάρχουν. Αλλά και μόνο το να διαβάζω για αυτά ήταν μια καταπληκτική εμπειρία.

Όλες οι ιστορίες είναι διανθισμένες με άλλες ιστορίες, μύθους, λογοτεχνικά έργα, αληθινές μαρτυρίες εξερευνητών και επιστημόνων. Γράφει επίσης για το πόσο δύσκολο είναι να γράψει κανείς για την Ανθρωποκαίνο εποχή*, σχολιάζοντας ότι πρόκειται για μιας εποχή απώλειας (ειδών, τόπων και ανθρώπων) για την οποία αναζητούμε «μια γλώσσα πένθους και μια, ακόμη δυσκολότερη στην εύρεσή της, γλώσσα ελπίδας.» Και όλα αυτά γραμμένα, πριν το δυστοπικό 2020 και την κοινωνική, οικονομική, κλιματική ανησυχία υπό την αόρατη απειλή του Covid-19.

Υπάρχει μια έκφραση στα αγγλικά «armchair traveller», ο ταξιδιώτης της πολυθρόνας. Αυτό το βιβλίο σε ταξιδεύει σε μέρη που δεν θα επισκεφτείς ποτέ, ούτε ήξερες ότι υπήρχαν.

Η 472 σελίδων Υπογαία του Robert Macfarlane κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, στη σειρά Οξυγόνο, σε μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου.

Μπορείτε να αγοράσετε το εκπληκτικό αυτό βιβλίο εδώ και το e-book εδώ. Επίσης στον λογαριασμό του Mini Market Greece στο facebook «τρέχει» ένας διαγωνισμός για να κερδίσετε ένα e-book του βιβλίου.

*περιβαλλοντικός όρος στις αρχές του 21ου αιώνα από τον Ολλανδό Νομπελίστα Paul Crutzen. Αποτελεί μια προτεινόμενη γεωλογική εποχή, η οποία ξεκινά με την έναρξη σημαντικών ανθρώπινων επιπτώσεων στη γεωλογία και τα οικοσυστήματα της Γης, συμπεριλαμβανομένης και της κλιματικής αλλαγής ως απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας (πηγή culture now)